เจียวกู่หลาน ชื่อสามัญ Jiaogulan, Gynostemma, Miracle grass (หญ้ามหัศจรรย์), Southern ginseng (โสมภาคใต้), 5-Leaf ginseng (โสมห้าใบ), Penta tea เจียวกู่หลาน ชื่อวิทยาศาสตร์ Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino จัดอยู่ในวงศ์แตง (CUCURBITACEAE) และอยู่ในวงศ์ย่อย
สมุนไพรเจียวกู่หลาน มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ปัญจขันธ์ เบญจขันธ์ (ไทย), เครือต๋อมต๋อ (ไทใหญ่), ชีเย่ต่าน เสี่ยวขู่เอี้ยว เจียวกู่หลาน (จีนกลาง), คำว่า “เจียวกู่หลาน” มาจากภาษาจีนที่หมายความถึงพืชเถาที่พันรอบไม้ใหญ่ แต่ด้วยความที่สมุนไพรชนิดนี้มีสรรพคุณในการบำรุงสุขภาพและรักษาอาการป่วยต่าง ๆ ได้หลายอย่าง ชาวจีนจึงเรียกว่าเจียวกู่หลานว่า “ซียันเช่า” ซึ่งมีความหมายว่าสมุนไพรแห่งชีวิตอมตะ ส่วนชาวญี่ปุ่นจะเรียกว่า “อะมาซาซูรู” ที่มีความหมายว่า ชาหวานจากเถา
ในทางแพทย์จีน เจียวกู่หลาน (绞股蓝) เป็นยาที่มีฤทธิ์ขมและหวานอ่อนๆ ซึ่งจะเข้าสู่เส้นลมปราณปอด ม้ามและไต โดยมีสรรพคุณหลักๆ คือ ขับร้อน บำรุงร่างกาย และล้างสารพิษ
เหมาะสำหรับอาการ อ่อนเพลียหรืออ่อนล้า และไม่มีแรง อีกทั้งยังมีฤทธิ์ในการขับความร้อนและขับสารพิษในร่างกาย ซึ่งใช้รักษาภาวะไขมันที่มีในเลือดสูงและมีผลในการลดไขมันในเลือดได้ และถ้าใช้ส่วนเหนือดินหรือใบจะเป็นยาแก้อักเสบ แก้ไอ ขับเสมหะ และแก้หลอดลมอักเสบชนิดเรื้อรัง และถ้านำมาทำเป็นชา จะช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยให้เจริญอาหารและเสริมภูมิคุ้มกันอีกด้วย
โดยมีสรรพคุณในทางแพทย์แผนจีน ดังนี้
เสริมความแข็งแรง บำรุงม้าม เหมาะสำหรับรักษาโรคกระเพาะและลำไส้อักเสบเรื้อรัง ช่วยควบคุมน้ำหนักโดยไม่ต้องอดอาหาร ช่วยขับความร้อนและขับสารพิษ ใช้รักษาภาวะไขมันในเลือดสูง และมีผลในการลดไขมันในเลือด บำรุงร่างกาย จำพวกอาการอ่อนแรง หรืออ่อนล้า ไม่มีเรี่ยวแรง แก้ไอ ขับเสมหะ และแก้หลอดลมอักเสบชนิดเรื้อรัง
