ระบบเผาผลาญ หรือระบบเมตาบอลิซึม ( Metabolic system ) คือ กระบวนการที่ร่างกายเผาผลาญแคลอรี่เพื่อสร้างพลังงาน หากมีอัตราเมตาบอลิซึมสูงก็จะทำให้ร่างกายเผาผลาญแคลอรี่ได้มาก ซึ่งช่วยให้มีสุขภาพที่ดีและรูปร่างที่ดีได้ โดยการเพิ่มกระบวนการเมตาบอลิซึมในร่างกายนั้น ได้แก่ การย่อยสารอาหารจากอาหารและเครื่องดื่มที่มีประโยชน์ที่บริโภคเข้าไป และการเสริมสร้างกล้ามเนื้อและซ่อมแซมส่วนต่าง ๆ ในร่างกาย
โดยตามหลักการของศาสตร์การแพทย์แผนจีน กลไลของระบบเมตาบอลิซึมในร่างกายนั้น จะเกี่ยวข้องกับอวัยวะภายในร่างกาย ได้แก่ ตับ ม้าม และไต โดยการที่ระบบเผาผลาญในร่างกายสูญเสียสมดุลไป ทางศาสตร์การแพทย์แผนจีน ได้กล่าวไว้ว่า เกิดจากการมีที่มี เสมหะ หรือการติดขัดหรือการคั่งค้างของเลือด และการที่อวัยวะที่เกี่ยวข้องทั้งสามทำงานได้ไม่เต็มที่ เช่น ภาวะที่ม้ามทำงานได้ไม่เต็มที่ ภาวะที่ตับทำงานได้ไม่เต็มที่ หรือภาวะที่ม้ามและไตพร่อง เป็นต้น
โดยการฟื้นฟูระบบเผาผลาญทางศาสตร์การแพทย์แผนจีน สามารถนำไปปฏิบัติได้เอง ดังต่อไปนี้
- เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์
เวลากินมีผลอย่างมากต่อระบบเผาผลาญของร่างกาย โดยเฉพาะมื้อเช้า ถ้าเมื่อไหร่ที่เรางดมื้อเช้า อัตราการเผาผลาญจะน้อยลงไปด้วย ดังนั้นเวลาในการทานก็สำคัญ ถ้าเราได้รับสารอาหารไม่เพียงพอในแต่ละวัน การเผาผลาญของร่างกายช้าลงและอัตราการเผาผลาญไขมันก็จะลดลงตามไปด้วย นอกจากการรู้ว่าควรกินเวลาไหนแล้ว อะไรควรกินก็สำคัญไม่แพ้กัน อาหารบางชนิด เช่น โปรตีนในเนื้อไม่ติดมัน แคลเซียม ชาเขียว แกงกะหรี่ และดาร์กช็อกโกแลต เป็นต้น สามารถเพิ่มความเร็วของการเผาผลาญและเร่งการลดน้ำหนักได้
- จัดเวลานอนให้เหมาะสม
นอกจากความเหนื่อยล้าแล้ว การอดนอนยังอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพ เช่น น้ำหนักขึ้น วารสุขภาพในสหรัฐอเมริกาชี้ว่าหากผู้หญิงนอนน้อยกว่า 5 ชั่วโมงต่อคืน โอกาสที่น้ำหนักจะเพิ่มขึ้น 32% การอดนอนจะขัดขวางการทำงานของระบบเผาผลาญในร่างกาย ส่งผลให้การบริโภคไขมันช้าลง ที่แย่ไปกว่านั้นการอดนอนอย่างรุนแรงยังทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนความหิวมากกว่าปกติ ซึ่งทำให้เรากินมากขึ้น
- คาร์ดิโอเพื่อเพิ่มการเผาผลาญ
การออกกำลังกายแบบคาร์ดิโออย่างสม่ำเสมอหลายๆ ครั้งต่อสัปดาห์สามารถเร่งการลดน้ำหนักได้ ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่าคุณควรออกกำลังกายแบบคาร์ดิโออย่างน้อย 3 ครั้งต่อสัปดาห์ และควรออกกำลังต่อเนื่องครั้งละ 45 นาที ซึ่งการออกกำลังกายแบบนี้ จะช่วยให้อัตราการเผาผลาญของร่างกายเพิ่มขึ้นและคงอยู่เป็นระยะเวลาหนึ่ง จึงจะสามารถเผาผลาญไขมันได้มากขึ้น
- แช่เท้าโดยใช้สมุนไพรจีน ก็ช่วยเพิ่มการเผาผลาญได้นะ
การประยุกต์ใช้ยาจีนโบราณเพื่อแช่เท้ามีประวัติอันยาวนานในประเทศของจีนมาตั้งแต่ 3,000 ปีก่อน โดยผู้คนมักใช้ยาจีนมาทำยาต้ม และน้ำสมุนไพรจีนโบราณในการแช่เท้าเพื่อให้สมองสดชื่นและคลายความเมื่อยล้า อีกทั้งยังช่วยให้เกิดการป้องกันโรคระบาดและการดูแลสุขภาพได้อีกด้วย การแช่เท้าจะช่วยให้เพิ่มการไหลเวียนโลหิต มีผลที่ดีมากในการรักษาโรคต่างๆ เช่น คนที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง หากแช่เท้านานๆ จะทำให้การไหลเวียนของเลือดบริเวณส่วนปลายของร่างกายดีขึ้น ความดันโลหิตจะค่อยๆ ลดลง และสามารถช่วยเพิ่มการเผาผลาญของร่างกายได้
- การดื่มชาข้าวกล้องก็ช่วยเพิ่มการเผาผลาญให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
ข้าวกล้องมีรสหวาน ฤทธิ์อุ่น ช่วยเสริมม้ามบำรุงกระเพาะ บำรุงชี่ ปรับการทำงานของอวัยวะภายในทั้ง 5 ได้แก่ หัวใจ ปอด ม้าม ตับ ไต ทำให้ระบบประสาทสงบ ส่งเสริมระบบย่อยและระบบการดูดซึม ทั้งยังช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ขจัดอารมณ์ซึม
-
การกดจุดบริเวณข้อมือตามจุดฝังเข็มตามศาสตร์แพทย์แผนจีน สามารถช่วยกระตุ้นระบบเผาผลาญได้