“โรคภูมิแพ้” กับการรักษาด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน

โรคภูมิแพ้ (hypersensitivity) เป็นโรคที่เกิดจากการตอบสนองของร่างกายอย่างผิดปกติต่อสารก่อภูมิแพ้ ส่งผลให้มีอาการผิดปกติเกิดขึ้นในอวัยวะที่สัมผัสหรือไวต่อสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่น ตัวไรฝุ่น เชื้อราในอากาศ อาหาร ขนสัตว์ เกสรดอกไม้ เป็นต้น ซึ่งในร่างกายคนปกติจะแพ้สารก่อภูมิแพ้ได้น้อยมากหรืออาจจะไม่มีอาการ ส่วนผู้ป่วยโรคภูมิแพ้แต่ละรายจะมีอาการเกิดขึ้นแตกต่างกันและรุนแรงไม่เท่ากัน แม้จะเป็นสารก่อภูมิแพ้ชนิดเดียวกันก็ตาม ขึ้นอยู่กับชนิดของสารก่อภูมิแพ้ที่ได้รับและการตอบสนองของอวัยวะนั้นๆ

ในทางศาสตร์การแพทย์แผนจีน “โรคภูมิแพ้” หรือ “过敏性疾病”เกิดจากร่างกายตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นไวมากเกินไป มีสาเหตุมาจาก อาหาร อากาศ สภาพแวดล้อม รวมถึงแนวโน้มจากพันธุกรรม โดยอาการแพ้ต่างๆนั้นเกิดจากการที่เจิ้งชี่ในร่างกายความไม่เพียงพอ จึงทำให้ความต้านทานต่อสารพิษภายนอกและสิ่งแวดล้อมภายนอก เช่น ลมเย็น หรือความชื้น นั้นลดลง จนทำให้เกิดปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งต่างๆได้ง่าย และทำให้อวัยวะภายในเสียสมดุลได้แก่ ปอด ม้าม ไต นั่นเอง ซึ่งสามารถจำแนกสาเหตุการเกิดโรคได้ ดังนี้

ลมเสียกระทบปอด （风邪犯肺）: ลมคือสาเหตุส่วนใหญ่ในการเกิดโรคจากภายนอก ซึ่งอาการภูมิแพ้นั้น มักเกิดจากลมเป็นส่วนใหญ่ โดยลมเสียนั้นจะกระตุ้นให้สูยเสียพลังชี่ของปอด จึงทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย
ปอดม้ามไตพร่อง (肺脾肾虚) : ปอด เป็นอวัยวะเปิดของระบบทางเดินหายใจ จมูกเป็นอวัยวะกลั่นกรองสิ่งแปลกปลอมอันดับแรกแรกของร่างกาย ม้ามถือเป็นจุดในการลำเอียง และการดูดซึมสารอาหาร ส่วนไตจะทำหน้าที่ในการควบคุมน้ำ และกักเก็บสารอาหาร ซึ่งถ้าปอด ม้าม ไต พร่องนั้น ระบบภายในร่างกายจะไม่สมดุล จึงทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย
ชี่และเลือดไม่เพียงพอ (气血不足) : ชี่และเลือดเป็นปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญของร่างกายมนุษย์ ชี่และเลือดไม่เพียงพอหมายถึงเจิ้งชี่ ที่เปรียบเสมือนภูมิคุ้มกันของร่างกายไม่เพียงพอไปด้วย ซึ่งทำให้ง่ายต่อการรับเชื้อโรคจากภายนอก จึงทำให้เกิดอาการภูมิแพ้
ความชื้นและความร้อนสะสม (湿热蕴结) : เมื่อไหร่ที่ ความชื้นและความร้อนสะสมในร่างกายมาก จะทำให้ร่างกายอ่อนแอ จนทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ได้
การคั่งค้างของเลือด (瘀血阻滞) : เมื่อไหร่ที่ร่างกายเกิดการติดขัดและคั่งค้างของเลือด จะทำให้ชี่และเลือดไหลเวียนไม่สะดวกจึงทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย