โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) หรือ อัมพฤกษ์ อัมพาต คือ ภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยง เนื่องจากหลอดเลือดตีบ อุดตัน หรือ หลอดเลือดแตก ส่งผลให้เนื้อเยื่อสมองถูกทำลาย ทำให้การทำงานของสมองบางส่วนหรือทั้งหมดผิดปกติไป อาการมักจะเกิดขึ้นทันทีทันใด
โดยสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
- หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน (Ischemic Stroke) ทำให้เนื้อเยื่อสมองขาดเลือด โดยอาจเกิดจากหลอดเลือดสมองตีบ จากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด และ หลอดเลือดสมองอุดตันจากการมีลิ่มเลือดจากหัวใจไปอุดตันหลอดเลือดสมอง ซึ่งทั้งสองแบบทำให้การไหลเวียนเลือดในสมองเสียไป เกิดสมองขาดเลือดหรือเนื้อเยื่อสมองตาย ตามมาได้
- หลอดเลือดสมองแตกหรือฉีกขาด (Hemorrhagic stroke) เกิดจากหลอดเลือดมีความเปราะบางจากภาวะความดันเลือดสูง หรือหลอดเลือดเสียความยืดหยุ่น จากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด ทำให้แตกง่าย ส่งผลทำให้เกิดเลือดออกในสมอง และเกิดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อสมองตามมา
ในทางการแพทย์แผนจีนโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) จะเรียกว่า จ้งเฟิง (中风) มีปัจจัยก่อโรคมากมายทำให้มีการดำเนินโรคที่ซับซ้อน ปัจจัยการเกิดโรคนี้ได้แก่ลม (风) ไฟ(火) เสมหะ (痰) เลือดคั่ง (瘀) โดยตำแหน่งของโรคอยู่ที่สมอง
กลไกของอาการในทางแพทย์จีน
1. อินของตับและไตพร่อง ทำให้น้ำไม่หล่อเลี้ยงตับ เกิดลมตับกำเริบ
2. อารมณ์ทั้งห้าตามหลักการแพทย์แผนจีน รุนแรงเกินระดับปกติ ทำให้หยางของตับลอยขึ้นสูง ไปเหนี่ยวนำให้เกิดไฟในหัวใจ ลมกับไฟร่วมโบกโหมสะพัด ทำให้เลือดและชี่ไหลพุ่งขึ้นสู่เบื้องสูง (ศีรษะ)
3. รับประทานอาหารไม่ถูกสุขลักษณะชอบทานอาหารมันหรือรสจัด ทำให้เกิดเสมหะสกปรกขึ้นภายในร่างกาย
4. การเคลื่อนที่ของชี่เสียสมดุล ชี่ติดขัดทำให้เลือดไหลเวียนไม่คล่อง
5. ร่างกายอ่อนแอสารจิงแต่กำเนิดไม่เพียงพอ ชี่พร่องไม่มีแรงผลักดันเลือดให้ไหลเวียน นานวันเข้าเกิดเป็นเลือดคั่ง
โดยการรักษาในทางการแพทย์แผนจีนจะใช้การฝังเข็มเป็นหลัก ซึ่งการฝังเข็มจะช่วยทำให้หลอดเลือดขยายตัว เลือดไหลเวียนเข้าสู่หลอดเลือดไปหล่อเลี้ยงอวัยวะต่างๆได้มากขึ้น ทั้งสมอง หัวใจ แขน และขา และการฝังเข็มยังช่วยฟื้นฟูการทำงานของอวัยวะต่างๆ กระตุ้นกล้ามเนื้อ และคลายกล้ามเนื้อได้อีกด้วย
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับคนไข้ที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง
- อาหารที่กระตุ้นต่อการเกิดความดันสูง
-
อาหารที่มีไขมันสูง
-
อาหารที่มีน้ำตาลสูง